خودآگاهی یعنی درک یک شخص از ارزش ها و اهداف او.بنابراین اگر شما خودآگاهی داشته باشید می توانید در مقابل پیشنهاد کاری که به لحاظ مالی وسوسه کننده اما با ارزش های شما همسو نیست،نه بگویید و مسیر شغلی را پیش بگیرید که با اهداف،ارزشها و رسالت فردی شما هماهنگ باشد در نتیجه کارتان برایتان لذت بخش است به شما انرژی می دهد و از انجام آن خسته نمی شوید چرا که با درونی ترین لایه های وجودتان آن را انتخاب کرده اید.اگر خودآگاهی نداشته باشید در مسیر شغلی خود دست به انتخاب هایی می زنید که با ارزش های شما همسو نیستند در نتیجه رفته رفته دچار نارضایتی می شوید و جسم و روانتان فرسوده می شود.

کالات(Kalat)معتقد است خودآگاهی از آنجایی که کمک می کند فرد نیازهای خود را بهتر بشناسد پس اهداف زندگی را برای شما مشخص تر و واقع بینانه تر نشان می دهد.خودآگاهی تضمین کننده استحکام وجود فرد در بزرگسالی است.اینکه خودآگاهی داشته باشیم یا نه،پیش بینی کننده احساس رضایت ما از خودمان و زندگی است.

پس قبول دارید از نان شب واجب تر است که درباره خودآگاهی بدانیم؟

خودآگاهی چیست؟

 

خودآگاهی توانایی نگاه به درون،اندیشیدن عمیق در مورد رفتار خود و تطبیق گفتار و رفتار با استانداردهای اخلاقی و ارزش های هر شخص است.از این رو می توان گفت تلاش برای کسب مهارت خودآگاهی از دو منظر فردی و اجتماعی اهمیت دارد.شما با شناختی که از دنیای درون خود به دست می آورید به رشد شخصیت خود کمک کرده وحتی می توانید به عنوان یک انسان برخوردار از حس تفاهم در اجتماع،هر چند اندک به بهبود تعاملات و ارتباطات اجتماعی کمک کنید.

اگر رفتار شما با استانداردهای اخلاقی و ارزشی خودتان همسو نباشد احساس آرامش نخواهید کرد و بالعکس اگر رفتارتان با ارزش هایتان همسو باشد احساسی مثبت و اعتماد به نفس خواهید داشت.خودآگاهی در شما نسبت به نگرش،عقاید و دانش تان درک عمیقی ایجاد می کند و بر تاثیر رفتار شما با دیگران تمرکز دارد.خودآگاهی به عنوان یکی از مهم ترین عناصر هوش هیجانی،به شما کمک می کند احساسات و رفتار خود را کنترل کرده و همچنین تاثیر و انعکاس رفتار دیگران را بر خود درک کنید.

تفاوت خودآگاهی و خودشناسی مرز باریکی داره اگه دوست داری در مورد خودشناسی بیشتر بدونی اینجا کلیک کن

یکی از پیش نیازها و نیز تاثیر خودآگاهی،زندگی کردن در لحظه حال است بدین معنی که نسبت به وقایع،افکار و احساسات خود که مربوط به همین لحظه هستند هشیار و آگاه باشید چرا که با تمرکز بر زمان حال،توانایی درک و دریافت شما افزایش یافته و این امکان فراهم می شود که کانون تمرکز و توجه خود را در زمان حال قرار دهید.

خودآگاهی به معنای داشتن درکی عمیق از احساسات،نقاط قوت،نقاط ضعف،نیازها و امیال خود است.

خودآگاهی سه بعد دارد

• آگاهی هیجانی،شناخت/درک هیجانات خود و آثار آن
• خودارزیابی صحیح،درک نقاط قوت و ضعف خود و محدودیت های خود
• خودباوری،احساس لیاقت،ارزشمندی،توانمندی

افراد خودآگاه، با شما شوخی می کنند…

اگر بخواهیم نشانه های رفتاری افرادی که خودآگاهی دارند را بگوییم شاید برایتان جالب باشد بدانید که این افراد شوخ طبع هستند.افراد خودآگاه حد و مرزها و نقاط قوت خود را می دانند و بسیار راحت و آزادانه می توانند راجع به آن صحبت کنند.

اغلب تمایل دارند انتقادات سازنده خود را به شما بگویند،می توانید آنها را از اعتماد به نفس خوبی که دارند بشناسید معمولا شناخت کاملی از توانایی های خود دارند.فردی که خودآگاهی دارد به موقع از دیگران درخواست کمک می کند،ریسک های شغلی خود را می شناسند و وقتی احساس کند نمی تواند از عهده یک کار برآید خود را دچار چالش بیهوده نمی کند.

کاربرد خودآگاهی در زندگی شخصی:

افرادی که ازخودآگاهی عمیقی برخوردارند نه بیش از حد انتقاد می کنند و نه بصورت غیرواقع گرایانه ای امیدوارند همان متعادل بودن که هم دین به آن توصیه می کند هم تجربه قرن ها زندگی بشر.کسانی که خودآگاهی دارند با خود و دیگران روراست و صادق هستند.

کاربرد خودآگاهی در کسب و کار:

کیم وو چونگ،بنیانگذار شرکت کره ای دوو در مورد اهمیت خودآگاهی می گوید: “شما بدون تسلط بر خود نمی توانید فاتح دیگران شوید.” در واقع می خواهد بگوید بدون خودآگاهی بر خودتان تسلط ندارید و قطعا در کسب و کارتان نیاز دارید بتوانید بر افراد تاثیر بگذارید که راه حل آن آموختن خودآگاهی است.

افرادی که دارای سطح بالایی از خودآگاهی هستند می توانند به عنوان یک رهبر خیلی موثرتر ایفای نقش کنند.چون قادرند به صورت مثبت و موثر با دیگران برخورد کنند و در اعضای تیم خود احساس اعتماد برانگیزند و نزد آنها اعتبار کسب کنند.نتیجه اینکه این افراد بیشتر ازدیگران از شغل خود رضایت دارند و اغلب نیز سطح درآمدشان بالاتر است چرا که کار خود را با میل و رغبت بسیار انجام می دهند.

افرادی که مهارت خودآگاهی را دارند،به خوبی تشخیص می دهند که چگونه احساساتشان روی خودشان،بقیه مردم و عملکرد شغلی شان تاثیر می گذارد.پس فرد خودآگاه می تواند با مشتری سخت گیر کنار بیاید و کارش را انجام دهد ،به ارزش زمان و مضرات از دست رفتن آن آگاه است پس مدیریت زمان را در کسب و کار و زندگی اش اعمال می کند.

 

چهار راهکار برای تقویت خودآگاهی

 

چهره ای که از یک فرد خودآگاه ترسیم کردیم شخصیت بسیار جذاب و سالمی به نظر می رسد بی شک، همه دوست دارند اینگونه باشند پس بیایید راه های تقویت خودآگاهی را بررسی کنیم:

• نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید

شما می توانید مسیر خودآگاهی را از شناسایی نقاط قوت و ضعف خود آغاز کنید. ابزار تحلیلی swot می تواند کمک کند قابلیت ها و کستی های خود را درک کنید.

وقتی به تفاوت های خودتان با دیگران پی بردید می توانید کشف کنید که چه عواملی در شما انگیزه ایجاد می کنند و چطور باید با افراد و محیط پیرامون خود ارتباط برقرار کنید این دو مورد جنبه های بسیار مهمی از خودآگاهی هستند.

• به تاثیری که بر دیگران می گذارید توجه کنید

اگر خود را بشناسید می دانید که چطور می اندیشید چگونه با سایرین ارتباط برقرار می کنید و چگونه تصمیم می گیرید. هر روز زمان مشخصی را به سکوت و آرامش اختصاص دهید یعنی در آرامش و سکوت عمیقا راجع به رفتار و عملکرد خود و بازخوردهای حاصل از آن فکر کنید.به یاد داشته باشید که هنگام رویارویی با مشکلات،از همان سطح تفکری که مشکل را بوجود آورده است نمی توان آن را حل کرد.

بنابراین باید بدانید و ببینید چه کارهایی را به درستی و به نحو مطلوب انجام داده اید و چه کارهایی را می توانستید بهتر انجام دهید.چرا که آدمی بر اساس تفکر و تخیل خود،حیات خویش را می سازد.مراقبه (سکوت و آرامش)به تقویت خودآگاهی شما کمک می کند.

• از نگاه دیگران روابط خود را ببینید

افرادی که مهارت خودآگاهی دارند می دانند که چگونه سخن و رفتار آنها بر مردم تاثیر می گذارد.سعی کنید به حرف های خود دقت کنید و ببینید که چگونه گفتار شما بر دیگران تاثیر می گذارد.

اگر در ارتباط با دیگران احساس استرس،خشم،ناکامی یا سرخوردگی کردید به جای اینکه خود را در نقش قربانی ببینید یا سرزنش کنید با نگرش مثبت،شرایط پیش آمده را تحلیل کنید.اگر نمی توانید شرایط را عوض کنید یا احساسات خود را کنترل نمایید،بهتر است دیدگاه خود را اصلاح کنید.

فراموش نکنید که شما مسئول گفتار و رفتار خویش هستید و باید سعی کنید با کنترل احساسات و رفتارهای خود،مانع از آن شوید که خدشه ای به روابط شمابا اطرافیان تان وارد شود.می توانید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و با پاسخ به این پرسش که اگر من جای او بودم دوست داشتم چه جوابی بشنوم؟ قدرت همدلی و درک دیگران را در خود افزایش دهید.

پس بر تاثیری که بر دیگران می گذارید تمرکز کنید و همواره بازخوردها را مورد بررسی قرار دهید.

• از دیگران بازخورد بگیرید

مشاهده و دریافت بازخوردهای اطرافیان برای شناخت خود بسیار اهمیت دارد.در مواردی که قادر نیستید به صورت مستقیم یا رو در رو از دیگران بازخورد بگیرید می توانید از طریق اطرافیان تان و با مطرح کردن پرسش هایی بازخورد بگیرید.در این صورت این فرصت را پیدا می کنید که نسبت به رفتار خود،شناخت کسب کنید و نقاط ضعف و کاستی های خود را بشناسید. با افزایش سطح خودآگاهی می آموزید که چگونه تاثیراتی را که بر دیگران می گذارید،مدیریت کنید.

عزت نفس:

در مورد اهمیت عزت نفس فقط همین گفته گوته کافی است، گوته می گوید:اگر ثروتمند نیستی مهم نیست،بسیاری از مردم ثروتمند نیستند.

اگر سالم نیستی مهم نیست،هستند افرادی که با معلولیت و بیماری زندگی می کنند.

اگر زیبا نیستی،با زشتی هم می توان برخورد درست کرد.

اگر جوان نیستی،همگان با چهره پیری مواجه می شوند.

اگر تحصیلات عالی نداری،با اندکی سواد هم می توان زندگی کرد.

اما اگر عزت نفس نداری هیچ نداری!!!

بسیاری از مردم تصور می کنند “عزت نفس” همان “اعتماد به نفس” است و این دو را با هم برابر و هم معنی می دانند اما این تصور اشتباه است.

عزت نفس یعنی چقدر در درون خود احساس ارزشمندی دارید. چقدر خود را فردی ارزشمند می دانید.

اما اعتماد به نفس یعنی باور شما نسبت به توانمندی های خودتان. وقتی مدیرتان از شما می خواهد کاری را انجام دهید و شما خیالتان راحت است که می توانید آن کار را به درستی انجام دهید و از پسش برمی آیید یعنی اعتماد به نفس دارید.

یکی از افرادی که درباره عزت نفس تحقیقات بسیار انجام داده و کتاب بسیار مفیدی هم در این باره تالیف کرده است،ناتانیل براندن(Nathaniel Branden) روانشناس و روان درمانگر آمریکایی-کانادایی است اگر علاقه مندید درباره عزت نفس بیشتر بدانید و بخوانید مطالعه کتاب او به نام “روانشناسی عزت نفس” را به شما توصیه می کنم.

پرسشنامه عزت نفس:

برای اینکه بدانید احساس ارزشمندی و عزت نفس شما در چه وضعیتی است از خود سوال کنید اگر مدرک دانشگاهی و داشته های مادی تان را از شما بگیرند باز هم احساس ارزشمندی می کنید؟ منظور این سوال این است که احساس ارزشمندی و عزت نفس شما نباید ناشی از تحصیلات یا دارایی مادی شما باشد بلکه باید خود واقعی تان را ارزشمند بدانید.دکتر علی صاحبی یکی از روانشناسان مطرح کشور که ده ها جلد کتاب تالیف و ترجمه کرده اند درباره عزت نفس می گوید تنها به این دلیل که آفریده شده اید باید احساس ارزشمندی داشته باشید،شما موجود ارزشمندی هستید که خداوند شما را به این جهان آورده است.

تست های مختلفی برای سنجش میزان عزت نفس وجود دارد که می توانید در سایت ها و کتاب ها پیدا کنید و پاسخ دهید تا میزان عزت نفس خود را ارزیابی کنید.در اینجا یکی از پرسشنامه های عزت نفس به نام پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ(Self-steem Scale) که شامل ده سوال است را به عنوان نمونه آورده ایم،این پرسشنامه توسط موریس روزنبرگ طراحی شده است. گزینه ای که بهترین توصیف را از شما ارائه می دهد انتخاب کنید به پرسشها همانطور که واقعا هستید پاسخ دهید نه آنگونه که فکر می کنید باید باشید و نگران امتیاز خود نباشید.

 

شماره	سوال	همیشه	بیشتر اوقات	گاهی اوقات	به ندرت	هیچ وقت
1	در مقایسه با افراد هم سطح خودم بیشتر به ارزش ها پایبند هستم.
2	احساس می کنم که توانایی و قابلیت های زیادی دارم.
3	به طور کلی در زندگی احساس شکست می کنم.
4	می توانم کارها را به خوبی اغلب مردم انجام دهم.
5	احساس می کنم در زندگی چیز زیادی برای افتخار کردن ندارم.
6	در زندگی فردی مثبت اندیش هستم.
7	معمولا از زندگی احساس رضایت دارم.
8	دلم می خواست می توانستم احترام بیشتری برای خودم قائل شوم.
9	احساس می کنم تاکنون فردی بی فایده بوده ام.
10	در اغلب موارد فکر می کنم فرد شایسته ای نیستم.

 

بعد از اینکه به سوالات پاسخ دادید اعداد پاسخ ها را جمع بزنید گزینه همیشه یعنی عدد پنج، بیشتر اوقات عدد 4،گاهی اوقات عدد 3،به ندرت عدد 2 و گزینه هیچ وقت یعنی عدد یک. شرح وضعیت عزت نفس شما با توجه به اعدادی که در آزمون کسب کرده اید:

امتیاز	شرح
10-22	متاسفانه عزت نفس شما بسیار پایین است و همواره نسبت به تصمیمات خود تردید دارید.
23-35	خود را همانطور که هستید بپذیرید.با باور بر توانمندی های خود برای خودتان هدفی تعیین کنید.
36-42	شما به طور نسبی از عزت نفس برخوردارید ولی می توانید باز هم در جهت افزایش عزت نفس خود تلاش کنید.
43-50	شما از عزت نفس بالایی برخوردار هستید.از احساس احترام نسبت به خودتان و دیگران برخوردارید.

 

چطور عزت نفس خود را افزایش دهیم؟

 

• در مورد خود مثبت فکر کنید.

تنها کسی که می تواند دیدگاه شما را تغییر دهد خودتان هستید. باید به خودتان کمک کرده و عزت نفس مناسبی را در خود ایجاد کنید.عزت نفس از طریق مثبت اندیشی و تفکر مثبت در زندگی ایجاد می شود.باید واقع بینانه با شناخت نقاط قوت و توانمندی های خود،نقاط ضعف خود را کوچک بشمارید و با پذیرش ضعف ها برای رفع آنها اقدام کنید.

• هدف داشته باشید.

هدفگذاری تکنیک بسیار خوبی برای رسیدن به خواسته ها و ایجاد حس موفقیت است. هدفگذاری سبب می شود که در مسیر تحقق اهداف اصلی تان به موفقیت های کوچک دست یابید و اعتماد به نفس و عزت نفس خود را افزایش دهید و احساس افتخار و ارزشمندی کنید.

• به موفقیت های خود،هرچند کوچک،افتخار کنید.

وقتی کاری را خوب انجام می دهید و موفقیتی هرچند کوچک به دست می آورید شکرگذار باشید و برای خودتان جشن بگیرید. از خودتان بابت همه تلاشهایی که در ابعاد مختلف زندگی شخصی،شغلی،روابطتان و … انجام داده اید تشکر کنید.منتظر نباشید که دیگران به شما بگویند آفرین،تو فوق العاده ای … خودتان این جملات را در آینه به خودتان بگویید.

• بپذیرید که هیچ کس کامل نیست و خودتان را همانطور که هستید باور کنید.

درباره خود زیادی سخت گیر نباشید همه انسان ها اشتباه می کنند.تا زمانی که از اشتباهات خود درس می آموزید اشتباه کردن بد نیست.از اینکه مردم در مورد شما چه فکری می کنند نگران نشوید و بر انتقادات احتمالی در مورد خودتان تمرکز نکنید. باور کنید که هیچ کس کامل نیست و همه افراد در کنار نقاط قوت خود،نقاط ضعف هم دارند.با احترام به تفاوت هاست که اعتماد به نفس درونی شما می درخشدو قادر خواهید بود نقاط ضعف و کاستی های خود را مدیریت کنید.بنابراین خودتان را همانگونه که هستید بپذیریدو به تفاوت های بین افراد احترام بگذارید.چرا که خودباوری برآمده از عزت نفس و خودآگاهی است.

• به سلامتی خود بیشتر توجه کنید.

توجه به سلامت بدن در بهبود عزت نفس نقش بسزایی دارد. خود را لایق جسم سالم بدانید. تغذیه مناسب و فعالیت بدنی موجب بهبود وضعیت سلامتی می شود،کنترل شما را بر خودتان افزایش می دهد و باعث می شود احساس رضایت کنید و بتوانید در جنبه های دیگر زندگی نیز بدرخشید.

• با تمرکز بر جملات مثبت،کلام خود را مدیریت کنید.

تکرار جملات اثربخش می تواند ضمیرناخودآگاه تان را مدیریت کند.در واقع تلقین و تکرار جملاتی که به خودتان می گویید به باورتان نسبت به خودتان تبدیل می شوند بنابراین خیلی باید مراقب باشید که با خودتان چطور صحبت می کنید.مثلا برخی افراد با کوچکترین اشتباه به خودشان می گویند من همیشه اشتباه می کنم…من همیشه خرابکاری می کنم و … .

مدیر عزیز، عزت نفس کارمندانت را دریاب!!!

اگر به عنوان یک کارآفرین ،مدیر یا سرپرست می خواهید در کسب و کارتان خلاقیت و نوآوری توسط کارکنان وجود داشته باشد باید به تاثیری که می توانید درعزت نفس آنها داشته باشید اهمیت بدهید.

کسب و کاری که کارکنانش خودآگاهی وخودابرازی دارند سازمانی است که به افراد خود کمک می کند تا به اشخاص قدرتمندی تبدیل شوند.

کسب و کاری که فرهنگ سازمانی آن حامی عزت نفس و خودآگاهی کارکنان باشد، شامل این ویژگی هاست:

• کارکنان احساس امنیت خاطر بکنند.
• کارکنان احساس کنند که پذیرفته می شوند.
• کارکنان تشویق شوند.
• کارکنان احساس کنند که سازمان آنها را به خاطر می آورد.
• کارکنان بازخورد های سازنده داشته باشند.
• کارکنان احساس کنند که از آنها انتظار می رود نوآوری و ابتکار داشته باشند.
• کارکنان به راحتی بتوانند به اطلاعات لازم دسترسی داشته باشند.
• به کارکنان اختیارات لازم تفویض گردد.
• کارکنان با قواعد موسسه خود آشنا شوند.
• کارکنان تشویق شوند که تا حد ممکن مسائل و مشکلات خود را شخصا حل و فصل کنند.
• کارکنان احساس کنند که به موفقیت هایشان پاداش مناسب داده می شود که اندازه آن به مراتب بیشتر از مجازاتی است که شکست هایشان به دنبال دارد.
• کارکنان برای فراگرفتن مطالب جدید تشویق شوند.
• کارکنان احساس کنند که میان فلسفه وماموریت شرکت و طرز رفتار مدیران آنها همخوانی مناسبی وجود دارد.
• کارکنان احساس کنند که با آنها به عدالت و انصاف برخورد می شود.
• کارکنان به ارزش نتیجه کارشان اعتقاد داشته باشند و به حاصل کارشان افتخار کنند.

یک مدیر یا کارآفرین یا سرپرست باید چگونه رفتار کند تا بر عزت نفس و خودآگاهی کارکنانش تاثیر مثبت بگذارد؟

• اول از همه باید روی عزت نفس خودش کار کند!
• هنگام روبرو شدن با کارکنان حضور واقعی داشته باشد
• همدلی داشته باشد
• بدون توجه به اینکه با چه کسی (افراد در سطوح مختلف سازمانی از منشی و نگهبان گرفته تا دیگر مدیران)حرف می زند ادب و احترام را رعایت کند
• اگر در برخورد با کسی مرتکب خطا شدید،اگر اقدامی غیرمنصفانه کردید،اگر تندخو شدید به آن اذعان کنید و عذر بخواهید
• از کارکنان زیردست خود بخواهید نظرشان را درباره طرز مدیریت شما توضیح دهند
• کاری کنید که کارکنان شما بدانند می توانند اشتباه کنند
• اجازه بدهید کارکنان شما بدانند که می توانند به راحتی با شما مخالفت کنند
• رفتارهای غیرقابل قبول را بدون این که سرزنشی در کار باشد توضیح دهید
• بگذارید کارکنان شما بدانند که صادقانه درباره احساسات خود حرف می زنید
• اگر کسی کار برجسته ای می کند یا یک تصمیم عالی می گیرد از او بخواهید درباره چگونگی کارش توضیح دهد
• معیارهای روشن وضع کنید
• در حضور دیگران از اشخاص تعریف کنید،صحبت های اصلاحی را به طور خصوصی مطرح کنید
• از افراد تعریف های واقع بینانه کنید
• اگر رفتار واقدام کسی مسئله ساز شده از او بخواهید که اقدامی اصلاحی صورت دهد
• به کارکنان خود نشان دهید که به جای سرزنش کردن به یافتن راه حل علاقه مند هستید
• از راهنمایی و نظارت بیش از انداز خودداری کنید
• در تقسیم وظایف به علاقه مندی کارکنان توجه کنید
• ابراز وجود و رفتارهای منعطف را در محیط کار تشویق کنید
• از استعداد کارکنان حمایت کنید
• شایستگی های کارکنان را در نظر داشته باشید و کارهای خوب آنان را کتبا تشویق کنید

 

اعتماد به نفس(Self-confidence)

به یاد داشته باشید در افراد موفق،موفقیت موجب افزایش اعتماد به نفس آنها نشده است بلکه برعکس،خودباوری و اعتماد به نفس آنها را به سمت موفقیت سوق داده است.وقتی اعتماد به نفس خوبی داشته باشید به شما کمک می کند در شروع کسب و کار جدید یا تغییر شرایط شغلی ترس و تردید کمتری به خود راه دهید.اعتماد به نفس باور یک فرد نسبت به توانایی ها و قابلیت های خود در مواجهه با رویدادهاست.

باور به قابلیت های خود در حالت کلی بر انگیزه،قدرت انتخاب،افکار و تصمیمات انسان تاثیر می گذارد.

میکل آنجلوبوناروتی(Michelangelo Bonarroti) نقاش،مجسمه ساز،معمار و شاعر ایتالیایی معروف به میکل آنژ از نوابغ تاریخ است درباره اعتماد به نفس و اهمیت پرداختن به آن می گوید:

“تمام وعده و وعیدهای دنیا،فریبی بیش نیست. بهترین دستورالعمل برای زندگی این است که اعتماد به نفس داشته باشید… .”

میزان اعتماد به نفس فرد از طریق رفتار،زبان بدن،نحوه صحبت کردن و واکنش هایی که نشان می دهد قابل ارزیابی است.

اعتماد به نفس پایین می تواند به نوعی منفی بافی و سیاه نمایی منجر شود.برعکس افراد با اعتماد به نفس بالا معمولا مثبت اندیش هستند به خود و توانایی های خود ایمان دارند و یک زندگی ایده آل و تمام و کمال را حق مسلم خود می دانند.

نقش تاب آوری در خودآگاهی

تاب آوری فرایند پویای سازگاری مثبت با تجارب تلخ و ناگوار زندگی است که شامل انعطاف پذیری،بهبود و بازگشت به حالت اولیه است.از نظر دو روانشناس و پژوهشگر به نام های فیلیپس (Philips) و تراین (Therrien)ویژگی های افراد تاب آور امیدوار بودن، تمایل به غلبه بر مشکلات،کسب حمایت اجتماعی،معنی یابی،هدف گزینی و داشتن مهارت حل مسئله است.

تاب آوری در کنار شادکامی می تواندعملکرد سازنده افراد را در زندگی افزایش دهد.شادکامی حالتی هیجانی است که منجر به سرزندگی،چالاکی و رضایت مندی در افراد می شود و دارای سه جزء اساسی هیجان مثبت،رضایت از زندگی ونبود هیجانات منفی است.

افراد با توجه به اینکه چقدر دارای ویژگی تاب آوری هستند در شرایط استرس زا در زندگی شخصی و شغلی به گونه های متفاوت عکس العمل نشان می دهند.برخی به نشخوار فکری،سرزنش خود و دیگران،تلقی فاجعه آمیز مسئله ای که پیش آمده روی می آورند و برخی دیگر بر تمرکز مثبت،توسعه چشم انداز،ارزیابی مثبت،پذیرش و برنامه ریزی تکیه می کنند که توان فرد را برای مقابله با آن موقعیت بالا می برد.

عدم رضایت از خود و عدم لذت از زندگی و نداشتن شادکامی به فرد هشدار می دهد که به تغییر نیاز دارد که اصلی ترین بخش این تغییر بوسیله افزایش خودآگاهی شکل می گیرد.

مهارت خودآگاهی و ویژگی رفتاری تاب آوری بهم مرتبط هستند و از یکدیگر تاثیر می پذیرند پژوهش ها نشان داده که آموزش مهارت خودآگاهی،منجر به تقویت تاب آوری افراد می شود.

خودآگاهی به عنوان مهارت:

مهارت های زندگی طیف وسیعی از آموزشها را در برمی گیرد و تقسیم بندی های مختلفی برای آن وجود دارد.

یکی از معروف ترین تعاریف درباره مهارت های زندگی یونسکو (Unesco) است در این تعریف این مهارتها به ده دسته تقسیم می شوند شامل:

پژوهشگر و روانشناسی به نام آرونسون(Aronson,E)می گوید مهارت های زندگی که خودآگاهی یکی از مهم ترین آنهاست می تواند به افراد کمک کند تصمیمات خود را با آگاهی بگیرند،به طور موثر ارتباط برقرار کنند،مهارت های مقابله ای و مدیریت شخصی خود را گسترش دهند و زندگی سالم و پرباری داشته باشند.

جمع بندی

• اگر شما خودآگاهی داشته باشید می توانید در مقابل پیشنهاد کاری که به لحاظ مالی وسوسه کننده اما با ارزش های شما همسو نیست،نه بگویید و مسیر شغلی را پیش بگیرید که با اهداف،ارزشها و رسالت فردی شما هماهنگ باشد در نتیجه کارتان برایتان لذت بخش است به شما انرژی می دهد و از انجام آن خسته نمی شوید.
• یکی از پیش نیازها و نیز تاثیر خودآگاهی،زندگی کردن در لحظه حال است.
• اگر بخواهیم نشانه های رفتاری افرادی که خودآگاهی دارند را بگوییم شاید برایتان جالب باشد بدانید که این افراد شوخ طبع هستند.
• افرادی که دارای سطح بالایی از خودآگاهی هستند می توانند به عنوان یک رهبر خیلی موثرتر ایفای نقش کنند. فرد خودآگاه می تواند با مشتری سخت گیر کنار بیاید
• بسیاری از مردم تصور می کنند “عزت نفس” همان “اعتماد به نفس” است. عزت نفس یعنی چقدر در درون خود احساس ارزشمندی دارید. چقدر خود را فردی ارزشمند می دانید.اما اعتماد به نفس یعنی باور شما نسبت به توانمندی های خودتان.
• عزت نفس از طریق مثبت اندیشی و تفکر مثبت در زندگی ایجاد می شود. توجه به سلامت بدن در بهبود عزت نفس نقش بسزایی دارد.
• تست های مختلفی برای سنجش میزان عزت نفس وجود دارد که می توانید در سایت ها و کتاب ها پیدا کنید و پاسخ دهید تا میزان عزت نفس خود را ارزیابی کنید.
• یک مدیر/کارآفرین یا سرپرست برای اینکه بر عزت نفس و خودآگاهی کارکنانش تاثیر مثبت بگذارد، اول از همه باید روی عزت نفس خودش کار کند! از راهنمایی و نظارت بیش از انداز خودداری کند و در تقسیم وظایف به علاقه مندی کارکنان توجه کند.
• وقتی اعتماد به نفس خوبی داشته باشید به شما کمک می کند در شروع کسب و کار جدید یا تغییر شرایط شغلی ترس و تردید کمتری به خود راه دهید.
• شما می توانید مسیر خودآگاهی را از شناسایی نقاط قوت و ضعف خود آغاز کنید. ابزار تحلیلی swot می تواند کمک کند قابلیت ها و کاستی های خود را درک کنید.
• کسب و کاری که کارکنانش خودآگاهی وخودابرازی دارند سازمانی است که به افراد خود کمک می کند تا به اشخاص قدرتمندی تبدیل شوند.
• ویژگی های افراد تاب آور امیدوار بودن، تمایل به غلبه بر مشکلات،کسب حمایت اجتماعی،معنی یابی،هدف گزینی و داشتن مهارت حل مسئله است.
• مهارت خودآگاهی و ویژگی رفتاری تاب آوری بهم مرتبط هستند و از یکدیگر تاثیر می پذیرند پژوهش ها نشان داده که آموزش مهارت خودآگاهی،منجر به تقویت تاب آوری افراد می شود.