اگرقبل از شروع کسب و کار یا ابتدای آن با مشکلات حقوقی که قبلا برای کسب و کارها پیش آمده و راه های پیشگیری از آنها آشنا باشید در کسب و کار خود محکم تر و درست تر گام برمی دارید.
باید توجه داشته باشید اگر مسائل حقوقی کسب و کار یا استارتاپ خود رعایت نکنید و دچار یک مسئله حقوقی شوید برای حل و فصل کوچکترین اختلاف در دادگاه ها باید چندین ماه یا حتی چندین سال در راهروهای تودرتوی مجتمع های قضایی سرگردان باشید.
به دلیل اهمیت این موضوع در این مقاله مسائل حقوقی استارتاپ، مالکیت فکری ، نکات قرارداد کارفرما- کارمند،انواع قراردادهای مهم در کسب و کار از جمله قرارداد حفظ محرمانگی و دیگر موارد مورد نیاز شما را گردآوری کرده ایم.
برخی از مسائل حقوقی کسب و کار:
- مشکلات قانونی که در ارتباط با شریک و شرکا ایجاد می شود
- ابهامات در زمینه حقوق سرمایه گذاران و سهامداران
- غیرمنصفانه بودن قراردادهای سرمایه گذاری استارتاپها
- قرارداد عدم رقابت با شرکا
- تعلل در ثبت برند
- توافقات شفاهی
- شفاف نبودن مسئولیت اقدامات کاربران
- عدم ثبت همه کارهای صورت گرفته به نام شرکت
- پیش بینی نکردن روش حل و فصل اختلافات
در ادامه هر یک از مسائل حقوقی استارتاپ را توضیح می دهیم.
هی شریک، سوءپیشینه نداری؟
وقتی صحبت از شراکت در کسب و کار می شود هماهنگی اخلاقی هم بنیانگذاران یک استارتاپ مسئله ای است که جلب توجه می کند و همه ما می دانیم که اهمیت زیادی دارد اما یک نکته که ممکن است کمتر به آن فکر کرده باشید صلاحیت قانونی و حقوقی شخص است.
در مسیر رشد یک استارتاپ،دریافت مجوز و ثبت شرکت و تقسیم نقش های حیاتی آن اجتناب ناپذیر است و گاهی اتفاق می افتد که یکی از هم بنیانگذاران دارای سوء سابقه بوده و مشکلاتی برای استارتاپ و هم بنیانگذاران ایجادمی شود.همچنین فرض دیگری که ممکن است مشکلات قانونی شخصی یک شریک در کار یک استارتاپ اختلال ایجاد کند،بدهکاری های شخصی یکی از هم بنیانگذاران است.
اگر یکی از هم بنیانگذاران بدهکاری های شخصی عمده ای داشته باشد،ممکن است سهام متعلق به وی در شرکت توسط طلبکاران توقیف شده و طبعا چنین اقدامی،انگیزه آن هم بنیانگذار برای ادامه فعالیت در استارتاپ را کاهش داده و تاثیر منفی در راندمان شرکت باقی خواهد گذاشت.
لازم است هم بنیانگذاران پیش از ورود به شراکت برای راه اندازی یک استارتاپ،در کنار ارزیابی اخلاقی و شخصیتی،نسبت به صلاحیت قانونی شریک خود نیز اطمینان کسب نماید.
قرارداد هم بنیانگذاران :
حساب حسابه، کاکا برادر، یکی از مهم ترین اقدامات حقوقی برای راه اندازی یک استارتاپ تنظیم قرارداد هم بنیانگذاران است. روزهای اولیه شروع و راه اندازی یک استارتاپ مثل اوقات شیرین دوران نامزدی در زندگی مشترک است.
هم بنیانگذاران معمولا پس ازانتخاب شریک خود و مطمئن شدن از صلاحیت وی،تمام انرژی و توان خود را برای رسیدن به اهدافی که برای کسب و کار خود در نظر گرفته اند به کار گرفته و با اعتماد تام و تمام و بر پایه صحبتها و توافقات شفاهی،کار خود را پیش می برند.
غالبا انگیزه بالا و انرژی زیادی که در ابتدای مسیر وجود دارد آنها را از دقیق کردن حقوق و تعهدات آنها غافل می کند و بدون در نظر گرفتن آنها،روزها را از پی هم در جهت رسیدن به اهدافشان طی می کنند. مسئله اما از جایی شروع می شود که کسب و کار ارزش بیشتری پیدا کرده و اهداف کم کم محقق می شوند.
در این نقطه که هم بنیانگذاران(احتمالا)دارای حسن نیت،با توجه به تصورات متفاوت خود از روابط کاری و یا زیاده خواهی،دچار اختلاف شده و هر کسی کار و آورده خود را ارزشمندتر و نقش خود را در پیشرفت کار،پررنگ تر می بیند و اینجا دقیقا نقطه ای است که استارتاپ،مهم ترین نقطه اتکاء خود که تیم کارآفرین است را از دست داده یا تضعیف شده می بیند.
جذب سرمایه به چه قیمتی؟؟؟
غالب استارتاپ ها برای راه اندازی و رشد جدی نیازمند سرمایه مالی هستند.سرمایه مالی در موارد محدودی از همان ابتدا توسط هم بنیانگذاران تامین می گردد.
اما در اکثر استارتاپها،هم بنیانگذاران باید ایده خود را در مراحل اولیه رشد داده و پس از آن،با جذب سرمایه مالی،کسب و کار خود را در مسیر توسعه جدی قرار دهند. قراردادهای سرمایه گذاری از جمله مهم ترین قراردادهای مورد نیاز استارتاپهاست که با افراد صاحب ثروت جهت تامین سرمایه مورد نیاز برای رشد شرکت منعقد می گردد.
گاهی سرمایه گذاران غیرحرفه ای با تصور اینکه بتوانند منافع مالی بیشتری ازقرارداد های سرمایه گذاری کسب نمایند،تلاش می کنند تا سهم بیشتر و شروط یکجانبه تری را به نفع خود دریافت کنند.در ابتدا شاید چنین اقدامی به نفع صاحبان سرمایه به نظر برسد،اما با کمی دقت می توان متوجه شد که سهم خواهی نامنصفانه سرمایه گذار موجب کاهش انگیزه هم بنیانگذاران و باعث محدودیت امکان جذب سرمایه در راندهای بعدی جذب سرمایه خواهد بود.
در هر حال یکی از مشکلاتی که گاهی باعث شکست استارتاپ ها شده و آنها را به ورطه نابودی کشانده است، عجله کردن در جذب سرمایه،بی توجهی به نکات مهم این قراردادها و پذیرش آسان شروط غیرمنصفانه ای است که از سمت سرمایه گذاران برای آنها گذاشته شده است.
کارمند عزیز بی وفا نباش!
زمانی که یک کسب و کار نوپا کارمندی را به استخدام خود در می آورد،جدای از آنکه دارایی های فکری خود را در اختیار وی قرار داده و ناگزیر او را با اسرار تجاری شرکت آشنا می کند،هزینه های زیادی برای آموزش و کسب تجربه وی توسط کارفرما پرداخت می شود.
یکی از اقداماتی که برخی شرکت ها برای صدمه زدن به رقبای خود انجام می دهند،ترغیب کارمندان شرکت های رقیب به خروج از آن شرکتها و استخدام آنها نزد خود است،عملی که نه تنها شرکت رقیب را از خدمات کارمند زبده خود محروم می سازد،بلکه باعث انتقال کوله باری از تجربه و تخصص و اسرار تجاری به شرکت رقیب می شود.
بهتر است برای جلوگیری از این رویه غیرمنصفانه و ستیزه جویانه، قرارداد عدم رقابت کارمندان را استفاده کنیم.استارتاپ ها می تواند با انعقاد قرارداد عدم رقابت کارمندان،آنها را متعهد به عدم هرگونه همکاری یا استخدام در شرکت های رقیب خود برای مدت مشخصی نموده و خیال خود را از این بابت راحت کنند.
ثبت برند را به تعویق نینداز!
استارتاپ ها پیش از آنکه خیلی در کسب و کارشان پیشرفت کنند ونام و علامت تجاریشان به شهرت زیادی برسد باید آنها را ثبت کنند. گاهی ممکن است به دلایلی مثل مشابهت یا همانندی با علامت تجاری دیگر یا پیش دستی رقبا در ثبت آن برند،نتوانند برند خود را ثبت کنند برای پیشگیری از این مشکلات،بهتر است اندکی پس از اینکه کسب و کار خود را شروع کردید به ثبت برند خود بپردازید.
توافق فقط روی کاغذ!
ممکن است شما هم واژه جنتلمن آگرمنت(Gentleman Agreement) را شنیده باشید وروابط کاری خود را بر اساس توافقات شفاهی شکل دهید.باید بدانید که توافقات شفاهی (جز در مواردی که شاهد محکمه پسند داشته باشید)به هیچ وجه سندیت ندارد و قطعا در آینده شما را با مشکل مواجه خواهد کرد.تا حد ممکن توافقات خود را با شرکا و همکارانتان مکتوب کنید و زیر آن را امضا نمایید.
مسئولیت اقدامات کاربران را شفاف کنید:
اگر صاحبان یک کسب و کار نوپا به موجب یک قرارداد صراحتا روابط خود را با کاربرانشان شفاف نکرده و حقوق و تعهدات خود و آنها را دقیقا مشخص نکنند ممکن است از سوی کاربران دیگر خود مورد تعقیب حقوقی یا کیفری قرار گرفته و به پرداخت خسارات مادی سنگین با مجازات هایی چون حبس،جزای نقدی،شلاق و مشابه آن محکوم شوند.
ازشیر مرغ تا جوون آدمیزاد، همه چی رو تو قرارداد ثبت کن!
بهتر است استارتاپ ها پس از اینکه شرکت را ثبت کردند،تمام هم بنیان گذاران و شرکا را موظف کنند تا آنچه متعلق به شرکت بوده است را تماما به نام شرکت منتقل کنند.نام های دامنه،ورقه های اختراع،گواهی های ثبت نرم افزار،املاک و مستغلات،حساب های بانکی، اموال غیرمنقول ،نام و علامت های تجاری،مجوزهای صنفی،اینماد و نماد ساماندهی و غیره را به نام شرکت تغییر دهند و مالکیت آن را به شرکا انتقال دهند.
این نکته از این جهت حائز اهمیت است که اگر یکی از شرکا فوت کند،ناتوان (جسمی و روانی)شود یا قصد ترک شرکت را داشته باشد همه چیز به هم نخواهد خورد.
جنگ اول به از صلح آخر…
پیگیری اختلافات از طریق دادگاه ها زمانبر است برای پیشگیری از این مشکل بهتر است از همان ابتدا در قراردادهایتان شرط داوری قرارداده و یک یا سه نفر از اشخاص متخصص در حوزه حقوق استارتاپ ها که معتمد هر دو طرف هستند را به عنوان داور انتخاب کنید و در انتهای قرارداد،امضای داور را نیز بگیرید.
یعنی این پیش بینی را در ابتدای کار داشته باشید که در فرایند کار ممکن است دچار تضاد و اختلاف نظر شوید پس بر سر شیوه حل اختلاف خود توافق می کنید. به این ترتیب در صورت وقوع اختلاف نیازی به مراجعه به دادگاه ها ندارید و در کوتاه ترین زمان اختلاف های احتمالی تان توسط داورها حل شده و نظر آنها مثل رای دادگاه ها لازم الاجرا خواهد بود.
مالکیت فکری
دارایی های یک بنگاه اقتصادی در مسائل حقوقی را به دو دسته می توان تقسیم کرد: دارایی های ملموس که شامل ساختمان ها،ماشین آلات،دارایی های مالی و زیربنایی است و دارایی های غیرملموس که از سرمایه انسانی ودانش فنی گرفته تا ایده ها،برندها،طرح ها و سایر تولیدات غیرملموس ناشی از توانایی خلاقانه و مبتکرانه یک شرکت را در برمی گیرد.
مالکیت فکری را میتوان یکی از اصول اصلی در مسائل حقوقی کسب و کار دانست که با آگاهی به آن میتوان کسب و کار خود را از خطرات احتمالی دور نگه داشت.
قبلا دارایی های ملموس تشکیل دهنده قسمت عمده ارزش یک شرکت بودند و نقش عمده ای در تعیین رقابت پذیری یک کسب و کار در بازار داشتند اما در سالهای اخیردر نتیجه انقلاب فناوری های اطلاعاتی و رشد اقتصاد خدمات، این مسئله تغییر بنیادینی داشته است به این ترتیب که در حال حاضر دارایی های غیرملموس یک کسب و کار ارزش بیشتری نسبت به دارایی های ملموس پیدا کرده اند.
در واقع باید گفت در دنیای کنونی کسب و کارها قدرت اصلی در دست نرم افزارها و ایده های ابتکاری است و اینها منابع اصلی درآمد هستند.ابتکارعمل ونوآوری رمز رقابت پذیری کسب و کارها هستند پس حمایت حقوقی از این دارایی های ناملموس بسیار حیاتی است.
انواع مالیکت فکری:
-
محصولات و فرایندهای ابتکاری( گواهی نامه ثبت اختراع(Patents) و مدل های اشیاء مصرفی)
گواهی ثبت اختراع سندی است که توسط دفتر دولتی یا یک دفتر منطقه ای که برای چندین کشور فعالیت می کند بر اساس اظهارنامه صادر می شود.
این سند اختراع را توصیف کرده و شرایط قانونی و انحصاری را برای مالک آن ایجاد می کند که می تواند از اختراع خود بهره برداری (ساخت،فروش،توزیع،واردات یا استفاده)کند. اختراع به معنی حل مشکل فنی خاصی در زمینه فناوری است یعنی اختراع لزوما یک دستگاه نیست و می تواند یک فرایند جدید در کار باشد پس گواهی ثبت اختراع می تواند به فرایند یا محصول تعلق گیرد.
حفاظت از اختراع براساس این گواهی یک زمان مشخص حداکثر 20 ساله را پوشش می دهد.
-
آثار فرهنگی،هنری و ادبی،در اغلب کشورها شامل نرم افزارهای رایانه ای و گردآوری اطلاعات ( حمایت حقوق ادبی و هنری و حقوق مرتبط)
حق نشر(Copy Rights)حفاظت از آثار ادبی،هنری و علمی، را به نویسنده ها، هنرمندان و دیگر پدیدآورندگان اعطا می کند. آثاری که به آنها حق نشر تعلق می گیرد شامل اجراها (مثل اجرای بازیگری و موسیقی)،محصولات صوتی-تصویری(مانند لوح فشرده)در ضبط صدا و برنامه های تلوزیونی،رمان،شعر،بازی ها،روزنامه،آثار مرجع،تبلیغات،پایگاه داده ها،فیلم،نوشتن ملودی،نقاشی،عکس ها،نقشه ،معماری،مجسمه،نقش های فنی و نرم افزار. صاحب آثار، حق انحصاری در تکثیر،تولید،عرضه،اجرا و بهره برداری از اثر خود را داراست که حق بهره برداری وی قابل نقل و انتقال و معامله است.
یک برنامه کامپیوتری مجموعه ای از دستورالعمل ها و کدهایی است که عملیات کامپیوتر را کنترل می کند تا قادر باشد یک کارکرد خاص را انجام دهد مانند ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات.برنامه کامپیوتری به طور جداگانه در لیست آثار حمایتی در پیمان برن قرار نمی گیرد اما محصولی است که در حوزه آثار هنری،علمی و ادبی جای می گیرد.
برنامه کامپیوتری تحت نظر قانون حق نشر بسیاری از کشورها و همچنین تحت معاهده کپی رایت وایپو(wipo) محافظت می شود.
-
طراحی های خلاقانه شامل طراحی پارچه ها(از طریق حقوق طرح صنعتی (Industrial design))
طرح های صنعتی در حالت کلی به جنبه های زیبایی شناختی و ظاهری(شکل،بافت، الگو، رنگ)یک محصول اشاره دارد و در واقع برای ویژگی های زینتی و غیرکارکردی فنی یک محصول صنعتی اعطا می شود که این ویژگی ها نتیجه فعالیت های طراحی است.
-
نشانه های مشخصه (شامل علائم تجاری و نشانه های جغرافیایی)
علامت تجاری نشانی است که محصولات یا خدمات یک بنگاه را محنصربفرد می کند و باعث شناسایی آن از محصولات و خدمات رقبا می شود.علاوه بر متمایز نمودن محصول و خدمات برای مشتریان،باعث می شود که شرکت اصلی تولید کننده محصول یا ارائه دهنده خدمات مشخص شود و شرکت مربوطه تحت علامت تجاری پاسخگوی محصولی است که عرضه می کند.
نشانه های متمایز مانند نمادها،رنگها،حروف،شکل ها یا اسامی برای شناسایی تولیدکننده محصول و حفاظ از اعتبار مربوط به آن هستند.
-
ریزتراشه ها(Microchips)( حمایت از طرح های ساخت مدارهای یکپارچه)
-
عناوین کالاهای دارای کیفیت یا سابقه معین که قابل انتساب به مبدا جغرافیایی هستند (حمایت از نشانه جغرافیایی)
پنیرفیلادلفیا،چای دارجلینگ،فرش کاشان و زعفران قاعنات نمونه های شناخته شده از نامهایی هستند که محصولات مرتبط با آنها دارای ویژگی ها و کیفیت مشخصی هستند. ویژگی مشترک این نام ها در زمینه جغرافیایی(آب،خاک،محیط و دانش سنتی تولید یک محصول یا فرایند)آنهاست.
این نشان می دهد که نشانه های جغرافیایی می توانند شهرت زیادی کسب کنند و دارایی تجاری ارزشمندی(مالکیت فکری) باشند.در واقع علائمی هستند که مشخص می کنند مبدا یک کالا در قلمرو یک بخش،منطقه یا ناحیه ای خاص است مشروط بر اینکه کیفیت معین،شهرت یا دیگر مشخصات کالا،اساسا قابل انتصاب به آن مبدا جغرافیایی باشد.
-
اسرار تجاری(Trade secrets)(به وسیله حمایت از اطلاعات محرمانه ی دارای ارزش تجاری)
نقاط قوت رقابتی شرکتها معمولا به تکنیکهای نوآورانه و دانش فنی آنها در زمینه هایم ختلف صنعت و تجارت بستگی دارد.اما چنین تکنیکها و دانش های فنی همیشه قابل حمایت بوسیله قوانین ثبت اختراع نیستند چرا که اولا گواهی های ثبت اختراع،اختراعات فناورانه را شامل می شوند و دستاوردهای نوآورانه که یک کسب و کار را هدایت می کنند در بر نمی گیرند.
ثانیا برخی اکتشافات فنی در حالی که مزیت های تجاری با ارزشی برای یک کسب و کار دارد به دلیل عدم احرازشرط جدید بودن یا عدم وجود گام ابتکاری قابل ثبت شدن نیستند.
علاوه بر این در حالی که اظهارنامه درخواست اختراع در حال بررسی است تا زمانی که اطلاعات به عموم افشا نشود مالک اطلاعات اختراع باید این اطلاعات را در برابر افشای سهوی محافظت کند.بنابراین لازم است اسرار تجاری در برابر استفاده بدون مجوز و افشا محافظت شوند.
حمایت حقوقی از مالکیت فکری چه تاثیری در کسب و کار شما دارد؟
نکته ای حیاتی در مورد حمایت حقوقی از مالکیت فکری این است که دارایی های غیرملموس را برای مدت زمانی محدود،به حقوق مالکیت انحصاری تبدیل می کند و موجب می شود که کسب و کار شما بتواند تا حد امکان بردارایی های غیرملموس خود (مثل نوآوری های خاص شما در کسب و کارتان)ادعای مالکیت و بهره برداری داشته باشد.
حمایت مالکیت فکری،دارایی های غیرملموس را از طریق تبدیل به دارایی های انحصاری و ارزشمندی که اغلب قابل مبادله هستند کمی بیشتر ملموس می کند.
اگر ایده های نوآورانه،طرح های خلاقانه و برندهای پرقدرت کسب و کار شما بوسیله حقوق مالکیت فکری به طور حقوقی حمایت نشوند،احتمالا سایر بنگاه های اقتصادی به طور رایگان و مشروع و بدون محدودیت از آنها می توانند استفاده کنند.
اما در جایی که بوسیله حقوق مالکیت فکری حمایت شوند،برای کسب و کار شما ارزشی ملموس را ایجاد می کنند چون تبدیل به حقوق مالکیت می شوند که بدون اجازه مالک آنها را نمی توان تجاری سازی کرد یا مورد استفاده قرار داد.
امروزه سرمایه گذاران،کارگزاران بازار سهام و مشاورین مالی بیش از گذشته شروع به ارزش گذاری دارایی های مالکیت فکری کرده اند.در سطح جهان هم بنگاه های اقتصادی بیش از پیش ارزش دارایی های فکری خود را درک می کنند و در صورت لزوم آنها را در ترازنامه خود درج می کنند.
در حال حاضر بسیاری از کسب و کارها از جمله شرکت های کوچک ومتوسط،حسابرسی فنی و مالکیت فکری را آغاز کرده اند.این امر اغلب در مورد شرکت های دانش بنیان و بخش هایی که نوآوری بالایی را می طلبد یا شرکت هایی با برندهای مشهور مصداق دارد.
قراردا فرانچایز(Franchis):
در زبان انگلیسی به صورت فرانچایز تلفظ می شود که به معنای امتیاز فعالیت تجاری و حق استفاده از اسم تجاری است و در زبان فرانسه بصورت فرانشیز تلفظ می شود.مفهوم مسائل حقوقی آن چیست؟
نوعی قرارداد در خصوص مالکیت فکری است.قراردادی است که در آن یک طرف که امتیازدهنده نامیده می شود به طرف دیگرکه امتیازگیرنده نام دارد در مقابل یک حق الامتیاز یا اجرت(Fee)،حق استفاده از علامت تجاری را که معمولا همراه با دیگر حقوق مالکیت فکری مانند اسرارتجاری،دانش تجربی و … می باشد برای فروش یا تولید محصولات یا ارائه خدمات اعطا می کند.
در این نوع قرارداد ممکن است شرایطی برای ارائه دانش فنی،آموزش مدیریت سیستم و جلب مشتری،کنترل کیفیت و … از سوی امتیاز دهنده و یا تعهداتی به عهده امتیاز گیرنده درج شود که با توجه به تنوع و انواع این قراردادها شروط آن متفاوت است.
رستوران های غذای آماده بخصوص مک دونالد یکی از موفقیت آمیزترین نمونه های این نوع قرارداد است.تقریبا تمام رستوران ها،هتل ها و فروشگاه های مختلف که در کشور به صورت زنجیره ای فعالیت می کنند از قرارداد فرانچایز استفاده می کنند.
قرارداد بین کارفرما و کارمند(کارگر)
- قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی که کارگر یا کارمند در قبال دریافت حقوق و مزایا،کاری را برای مدت معین یا دائم برای کارفرما انجام می دهد.
- قراردادهای بالای 30 روز باید بصورت کتبی و در فرم های استاندارد که توسط وزارت کار وامور اجتماعی تهیه می شود منعقد گردد.
- طرفین می توانند با توافق یکدیگر مدتی را با نام دوره آزمایشی کار تعیین کنند که در این دوره هر یک از طرفین حق دارند بدون اخطار قبلی رابطه کار را قطع نماید وبدون اینکه الزام به پرداخت خسارت باشد.
- مدت دوره آزمایشی باید حتما در قرارداد کار مشخص شود حداکثر زمان برای کارگران ساده یک ماه و برای کارگران سطح بالا و ماهرسه ماه می باشد.
- قرارداد کارعلاوه بر مشخصات طرفین باید حاوی این موارد باشد:
- نوع کار یا حرفه یا وظیفه شخص مشخص باشد
- حقوق و مزایا
- ساعات کاری و تعطیلات و مرخصیها
- محل انجام کار
- تاریخ انعقاد قرارداد کار
- مدت قرارداد کار
- شرایط و نحوه فسخ قرارداد
- موارد دیگر شامل عرف یا عادت خاصی اگر در محل کار هست
انواع شرکت های تجاری:
دانستن انواع شرکت های تجاری در مسائل حقوقی کسب و کار اهمیت دارد:
-
شرکت تضامنی
شرکتی است که تحت اسم مخصوص برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود.اگر دارایی شرکت برای ادای تمام قرض هاکافی نباشد هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام قرض های شرکت است.
-
شرکت نسبی
شرکتی است که بین دو یا چند نفربرای امور تجاری تشکیل می شود مسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته است.مادام که شرکت نسبی منحل نشده،مطالبه قرض آن باید از خود شرکت به عمل آید فقط پس از انحلال طلبکاران می توانند با رعایت موارد قانونی به فرد فرد شرکا مراجعه کنند.
-
شرکت مختلط غیرسهامی
گاهی در عمل دیده می شود که شرکت های سرمایه ای با شرکت های ضمانتی با یکدیگر مخلوط شده و نوع دیگری از شرکت پیدا می شود.به این طریق که یک یا چند شریک ضامن و یک یا چند شریک که مسئولیت آنها محدود است،هر دو در شرکت واحدی دارای سهم می شوند.
بیشتر در مواردی که تاجری احتیاج به پول دارد و نمی خواهد قرض کند چند شریک در شرکت خود وارد می کند و مسئولیت آنها را به میزان سرمایه محدود می سازد وخود تمام تعهدات شرکت را ضمانت می نماید.
-
شرکت سهامی عام
شرکتهایی که موسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند.این شرکت ها حداقل 51 درصد سهام شان ازطریق بورس به عموم مردم واگذار شده است.در زمان تاسیس سرمایه آن نباید از 5 ملیون تومان کمتر باشد.
-
شرکت سهامی خاص
شرکتهایی که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس،منحصرا توسط موسسین تامین شده است.س سرمایه این شرکت در زمان تاسیس از یک ملیون تومان نباید کمتر باشد.
-
شرکت مختلط سهامی
شرکتی است که تحت اسم مخصوصی بین یک عده شرکای سهامی و یک یا چند نفر شریک ضامن تشکیل می شود.شرکای سهامی کسانی هستند که سرمایه آنها به صورت سهام یا قطعات سهام با قیمت یکسان درآمده است و مسئولیت آنها تا میزان همان سرمایه است که در شرکت دارند.
شریک ضامن کسی است که سرمایه او بصورت سهام درنیامده و مسئول کلیه قرض هایی است که ممکن است علاوه بر دارایی شرکت ایجاد شود. در صورت تعدد شریک ضامن، مسئولیت آنها در قابل طلبکاران و روابط آن ها با یکدیگر تابع مقررات شرکت تضامنی خواهد بود.
-
شرکت با مسئولیت محدود
شرکت هایی هستند که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل شده و هر یک از شرکا بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است.منظوراز محدود بودن مسئولیت شرکا این است که شرکا در مقابل دیون و التزامات شرکت هیچ گونه مسئولیتی ندارند مگر به اندازه آورده خود در شرکت. لذا این مسئولیت به اموال شخصی آنان تسری پیدا نمی کند.
در واقع باید گفت یکی از دلایل تمایل افراد برای تاسیس شرکت های با مسئولیت محدود، عدم وجود قیود و شروط مفصل در زمینه سرمایه شرکت است.برخی از حقوقدانان همین ویژگی را دلیل بی رغبتی بانکها در دادن اعتبار و تضمین به این نوع شرکت ها می دانند.
زیرا مدیران شرکت در ادای دین مسئولیتی ندارند. در کشور ما متاسفانه در قانون مربوطه حداقلی برای سرمایه اولیه شرکت با مسئولیت محدود تعیین نشده است.بنابراین برای ثبت این نوع شرکت سرمایه اولیه می تواند یک ملیون تومان باشد که مبلغ بسیار ناچیزی است.
-
شرکت تعاونی
در ثبت شرکت تعاونی،ضمانت و سرمایه شرکا تاثیر زیادی ندارد بلکه تعداد و اکثریت شرکا است که تاثیرگذاراست. شرکت های تعاونی در دودسته تجاری و غیرتجاری تقسیم می شوند.در نوع تجاری آن سرمایه و نفوذ اشخاص زیاد نیست و تمامی شرکا هر چقدر که سرمایه وارد شرکت کند بیشتر از یک رای ندارد.همچنین در این نوع شرکت ها سود در شرکت بسته به سرمایه تقسیم نخواهد شد.
قرارداد محرمانگی (non-disclosure agreement) چیست؟
در جریان قرارداد های کسب و کاری ازجمله قرارداد مجوز بهره برداری از حقوق مالکیت فکری،ممکن است مجوز دهنده اطلاعاتی را افشا کند که به دلایلی محرمانه محسوب می شوند.در این صورت دریافت کننده اطلاعات (مجوزگیرنده یا نماینده قانونی وی)ممکن است تصور کنند تعهدی به حفظ اطلاعات محرمانه ندارند و به افشای آن بپردازند.
گاهی هم متاسفانه این کار عمدا صورت می گیرد تا مزیتی که دارنده اطلاعات از آن برخوردار است از دست برود. از این رو بهترین راه عملی برای حفاظت از اطلاعات محرمانه در جریان قراردادهای اینچنینی ،انعقاد قرارداد حفظ محرمانگی است که به آن قرارداد عدم افشا(NDA) نیز گفته می شود.
معمولا ساختاراین قراردادها یکسان است و از آنجا که در حقوق ایران،نص قانونی خاصی در مورد نحوه تدوین قراردادها وشروط محرمانگی وجود ندارد طرفین در نحوه تنظیم آن آزاد هستند.
قرارداد محرمانگی برای چه نوع اطلاعاتی کاربرد دارد؟
همه انواع اطلاعات از قبیل ایده ها،دانش فنی،شرح اختراع ها،فرمول شیمیایی،نتایج تحقیقات و یا اطلاعات محرمانه کسب و کار را می توان در قراردادهای محرمانگی منتقل کرد.ویژگی مشترک این اطلاعات آن است که به حدی برای طرفین افشا با ارزش هستند که باید از آنها در مقابل وارد شدن در حوزه عمومی محافظت نمود.
به منظور حصول اطمینان از آگاهی طرفین از محدوده و دامنه وظایف خود،تعریف “اطلاعات محرمانه” در ابتدای قرارداد اهمیت دارد به طوری که مقررات مربوط به اطلاعات محرمانه،عموما تعهدات سنگینی برای دریافت کننده این اطلاعات ایجاد می کنند.
جمع بندی بحث مسائل حقوقی کسب و کار:
- گاهی در مسائل حقوقی اتفاق می افتد که یکی از هم بنیانگذاران دارای سوء سابقه بوده و مشکلاتی برای استارتاپ و هم بنیانگذاران ایجادمی شود. اگر یکی از هم بنیانگذاران بدهکاری های شخصی عمده ای داشته باشد،ممکن است سهام متعلق به وی در شرکت توسط طلبکاران توقیف شود.
- یکی از مهم ترین اقدامات حقوقی برای راه اندازی یک استارتاپ تنظیم قرارداد هم بنیانگذاران است.
- عجله کردن در جذب سرمایه،بی توجهی به نکات مهم این قراردادها و پذیرش آسان شروط غیرمنصفانه ای که از سمت سرمایه گذاران برای آنها گذاشته شده است یکی دیگر از مشکلات حقوقی استارتاپ هاست.
- استارتاپ ها پیش از آنکه خیلی در کسب و کارشان پیشرفت کنند ونام و علامت تجاریشان به شهرت زیادی برسد باید آنها را ثبت کنند.
- استارتاپ ها می تواند با انعقاد قرارداد عدم رقابت کارمندان،آنها را متعهد به عدم هرگونه همکاری یا استخدام در شرکت های رقیب خود برای مدت مشخصی کنند.
- بهتر است استارتاپ ها پس از اینکه شرکت را ثبت کردند،تمام هم بنیان گذاران و شرکا را موظف کنند تا آنچه متعلق به شرکت بوده است را تماما به نام شرکت منتقل کنند.ازجمله نام های دامنه،ورقه های اختراع،گواهی های ثبت نرم افزار،املاک و مستغلات،حساب های بانکی، اموال غیرمنقول ،نام و علامت های تجاری،مجوزهای صنفی،اینماد و … .
- پیش بینی نکردن روش حل و فصل اختلافات
- در حال حاضر دارایی های غیرملموس یک کسب و کار ارزش بیشتری نسبت به دارایی های ملموس پیدا کرده اند بنابراین باید از طریق مالکیت فکری از این دارایی ها حفاظت کرد.
- دارایی های فکری شامل این موارد است: محصولات و فرایندهای ابتکاری،آثار فرهنگی،هنری و ادبی،در اغلب کشورها شامل نرم افزارهای رایانه ای و گردآوری اطلاعات،طراحی های خلاقانه شامل طراحی پارچه ها،ریزتراشه ها،عناوین کالاهای دارای کیفیت یا سابقه معین که قابل انتساب به مبدا جغرافیایی هستند (حمایت از نشانه جغرافیایی)
- قرارداد فرانشیز قراردادی است که در آن یک طرف که امتیازدهنده نامیده می شود به طرف دیگرکه امتیازگیرنده نام دارد در مقابل یک حق الامتیاز یا اجرت(Fee)،حق استفاده از علامت تجاری را که معمولا همراه با دیگر حقوق مالکیت فکری مانند اسرارتجاری،دانش تجربی و … می باشد برای فروش یا تولید محصولات یا ارائه خدمات اعطا می کند.
- قراردادهای بالای 30 روز باید بصورت کتبی در فرم های استاندارد که توسط وزارت کارتهیه می شود منعقد گردد.طرفین می توانند با توافق یکدیگر مدتی را با نام دوره آزمایشی کار تعیین کنند.
