تا به حال به عبارت تفکر طراحی برخورد کرده اید؟ می دانید تفکر طراحی چیست و چه کاربردی در دنیای کسب و کار دارد؟ تفکر طراحی یا Design Thinking، از ابزار‌های مهم و بسیار انعطاف پذیر است که شرکت‌های بزرگ برای ایجاد راه حل ها و توسعه محصول های موفق از آن بهره می گیرند. در این مقاله می خواهیم شما را بیشتر با تفکر طراحی آشنا کنیم.
تفکر طراحی چیست؟
تفکر طراحی که سالها قبل خیلی مورد توجه بیزینس ها نبود، امروزه به یک امر واجب برای رسیدن به موفقیت تبدیل شده است. پیدا کردن روش های مختلف برای حل مسائل گوناگون و به جواب دلخواه رسیدن از آورده هایی است که تفکر طراحی به افراد ارائه میدهد.
روش هایی مثل lotus blossom،scamper یا brainstorm بخشی از روشهایی است که تفکر طراحی در ایجاد یک راه حل نوین برای مسائل پیچیده به کار می برد. اجازه دهید ابتدا با انواع مسئله آشنا شویم، بعد روی مسائلی که تفکر طراحی برای توسعه راه حل آنها می پردازد، تمرکز کنیم.
انواع مسئله
مسائل را می توان به 3 دسته تقسیم کرد:
- مسائل ساده Simple Problems مسائل با متغیر های کم و بدون عدم قطعیت
- مسائل سخت Complicated Problems مسائل با متغیر های زیاد و عدم قطعیت کم
- مسائل پیچیده Complex Problems: مسائلی با متغیر ها و عدم قطعیت های زیاد
تفکر طراحی ابزاری برای پاسخگویی به مسائل دسته سوم است.
مسئله پیچیده چیست؟
به مسائلی که عدم قطعیت در آنها وجود دارد(اکثر مواقع هم انسان محور هستند) و از یک راهکار ثابت برای حل آنها نمیتوان استفاده کرد، مسئله پیچیده گفته میشود. مسئله پیچیده دارای متغیر های مختلفی است که قابل کنترل نیستند ولی ممکن است بتوان برای آنها الگوهای رفتاری تاثیرگذار پیدا کرد.
یک مثال از مسئله ساده
پختن کیک با کمک یک رسپی آشپزی که طبیعتا پیچیدگی در آن وجود ندارد. اگر گام به گام با مراحل مشخص شده در رسپی پیش برید در انتها یک کیک معقول و خوشمزه هم تحویل خواهید گرفت.
یک مثال از مسئله سخت
فرستادن راکت فضایی به مریخ صد البته کار هرکسی نیست ولی با تحقیقات فراوان و داشتن یک تیم حرفه ای و متمرکز و همچنین محاسبات ریاضی و فیزیکی مرتبط با این حوزه کاملا شدنی و ممکن است. همینطور که سالیان سال است که همگی شاهد پرتاب سفینه ها و موشک ها و ماهواره های متعددی به فضا بوده ایم.
یک مثال از مسئله پیچیده
مسائل پیچیده راه حلشان وابسته به این است که خود شخص مسئله را برای خودش به چه صورت تعریف میکند. به طور مثال پرورش نیروی انسانی متخصص برای یک موقعیت شغلی مسئله ای پیچیده محسوب می شود، زیرا متغیر های بسیاری دارد و راه حل آن با هر بار اجرا به یک نتیجه متفاوت برای هر فرد می رسد با پیامد های خاص خودش.
راه حلی که با تفکر طراحی برای این نوع مسئله ایجاد می شود، سعی در کنترل متغیر ها دارد و هدف آن ایجاد نتیجه مورد انتظار است، پس در انتها سیستمی ایجاد می گردد که برای پاسخ به این مسئله و متغیرهای مختلف آن طراحی شده و ورودی های مختلف را به سطح خروجی مورد نظر می رساند.
این راه حل سیستمی حاصل از تفکر طراحی، پویاست و با تست های مختلف و افزایش اطلاعات خروجی، خود را بهینه می کند.
چهار گام اصلی تفکر طراحی
برای حل مسائل پیچیده که پیشتر به آنها اشاره کردیم، تفکر طراحی چهار گام اصلی را معرفی می کند.
- مرحله‌ی اکتشاف مسئله
- مرحله تعریف مسئله
- مرحله‌ی توسعه راه‌حل
- مرحله‌ی طراحی راه‌حل و تست
در هر مسئله ای اگر بتوانیم این گام ها را درست شناسایی کنیم و پاسخ درخوری برای آن پیدا کنیم، می توانیم به یک راه حل نو و چند وجهی برای آن مسئله بسازیم.
در گام اکتشاف مسئله چه باید بکنیم؟
ابتدا باید درک کنیم که نوع مسئله ای که با آن رو به رو هستیم، کدام یک از 3 مدل اشاره شده است(ساده،سخت یا پیچیده) بر اساس تعدد متغیر ها و میزان عدم قطعیت هایی که با آن رو به رو هستیم، نوع مسئله را مشخص می کنیم.
در ادامه باید بررسی کنیم، سیستمی که متغیر هایش عدم قطعیت دارند چگونه به نتیجه ی دلخواه ما میرسد . به زبان ساده تر یعنی ما آگاه هستیم به اینکه روی این متغیر ها و نحوه تغییرشان در فرایند سیستم به طور 100 درصدی نمیتوان حساب کرد ولی به هر قیمتی تمایل داریم تا به نتیجه ای مطلوب برسیم. پس در گام اکتشاف مسئله، متغیر ها، عدم قطعیت ها و نتیجه ی مطلوب را شناسایی میکنیم.
یادگیری تفکر طراحی
تفکر طراحی یک مهارت نسبتا جدید ولی بسیار کاربردی در دنیای کسب و کار است، مهران داودی در استارت باکس کارابیز این مبحث جذاب را با مثال های واقعی از دنیای کسب و کار برای شما ارائه می کند. برای اطلاعات بیشتر از این درس و آشنایی با استاد از این برگه دیدن کنید.
